فروش عمده و صادرات ظروف پذیرایی، بلور و چینی؛

چالش­ها و فرصت­های پیش رو

ظروف پذیرایی دسته­ ی بزرگی از بازار لوازم غیر برقی آشپزخانه را تشکیل می­دهند که سهم عمده­ ای از آن شامل ظروف چینی و بلور است. با توجه به اینکه این محصولات هم شکننده هستند و هم به شدت تحت تاثیر تنوع و مدگرایی قرار می­گیرند، به صورت متناوب در سبد خرید مصرف­کنندگان در سراسر جهان جای دارند که این موجب می­شود پتانسیل­ های فراوانی چه به لحاظ فروش عمده در داخل کشور و چه به لحاظ صادرات به اقصی نقاط دنیا داشته باشند.

چه کالاهایی در دسته ­بندی ظروف پذیرایی قرار می­گیرند؟

در حالت کلی تمام ظروفی که به طور مستقیم در پذیرایی از مهمان بکار می­روند مانند چای­خوری- بستنی­خوری- شکلات­خوری- شیرینی­خوری- سرویس میوه­خوری- سوفله­خوری- اردوخوری- قاشق چنگال- قندان- بشقاب و پیش­دستی- دیس و سینی، پارچ لیوان از جنس­های مختلف چینی، بلور، برنز، برنج و مس و .. و در حالت­های لوکس­تر نقره و آبکاری طلا و .. در دسته­ی ظروف پذیرایی قرار می­گیرند.

آمار تولید ظروف بلور و چینی در کشور

موفقیت در عمده ­فروشی و صادرات پیش از هر چیز مستلزم داشتن تولید موفق است. براساس گزارش شماره 77 وزارت صنعت معدن و تجارت در سال 1399، مقدار 731.7 هزار تن ظروف شیشه­ در کشور تولید شده که به نسبت سال 1398 افزایش 2.1 درصدی را به همراه داشته است. از سوی دیگر تولید ظروف چینی 56.5 هزار تن بوده که در مقایسه با سال 1398 به میزان 2.8 درصد کاهش یافته است. به گزارش ایرنا، براساس آمارهای منتشر شده­ی پیشین در زمینه­ ی ظروف شیشه­ ای، استان ­های قزوین، تهران، مرکزی، همدان، خراسان رضوی، اصفهان، یزد و زنجان بیشترین ظرفیت تولید را به خود اختصاص داده­اند و در بخش ظروف چینی، استان­ه ای خراسان رضوی، اصفهان، قم، قزوین، گیلان و مرکزی سهم اصلی تولید بازار را در اختیار دارند.

ارزیابی نسبی میزان تقاضا در بازار داخلی ظروف پذیرایی

بررسی کلیدواژه­های مرتبط با ظروف چینی و شیشه­ به منظور بدست آوردن برآوردی از توزیع تقاضا برای ظروف پذیرایی در طی یک ­سال گذشته نشان می­دهد در بازار داخلی این ظروف، تقاضا برای ظروف چینی به مراتب بیشتر از ظروف شیشه­ و دیگر انواع ظروف پذیرایی است و در واقع سطح تقاضای یکپارچه­ ای در تمام ایران برای ظروف چینی وجود دارد. بیشترین آمار جستجوی مرتبط با ظروف چینی در استان­های خراسان جنوبی، اردبیل و چهارمحال بختیاری ثبت شده است. از سوی دیگر برای ظروف شیشه­، استان­های آذربایجان شرقی، خراسان رضوی، اصفهان، خوزستان و تهران بیشترین تقاضا را دارند. در بررسی موردی ظروف، فنجان بیشترین تقاضای سراسری را در میان ظروف پذیرایی بررسی شده دارد که ایلام، همدان، خراسان شمالی و آذربایجان غربی در صدر جستجوی آن قرار دارند. بعد از فنجان بیشترین جستجوی کلیدواژه­ های مرتبط با ظروف چینی و بلور شیشه به ترتیب به استکان (لرستان، سمنان، آذربایجان غربی)، میوه ­خوری (زنجان، لرستان، همدان و کرمانشاه)، قندان (لرستان، کردستان و کرمانشاه)، پارچ لیوان (همدان، آذربایجان غربی، کرمانشاه)، شکلات­ خوری (همدان، قم، اصفهان، تهران) و شیرینی­ خوری (کرمان،اصفهان، آذربایجان غربی و شرقی) اختصاص پیدا می­کند.

افزایش درصد قیمت فاکتور و میزان مالیات در خرده ­فروشی و عمده­فروشی ظروف پذیرایی

براساس آیین­نامه و ضوابط استفاده از ضرایب عمده­ فروشی و خرده­ فروشی کالا مصوب سال 85، حداکثر سود و هزینه­ های فروش عمده ­ی ظروف چینی و بلور 5 درصد و برای خرده ­فروشی 17 درصد است. از سوی دیگر براساس ضرایب تشخيص درآمد مشمول ماليات عملکرد سال 1397، مالیات وارد بر فروش انواع ظروف چینی برای عمده­ فروش 5 درصد و خرده ­فروش 16 درصد از فروش است. در مورد ظروف شیشه­، برای عمده ­فروش مالیات 4 درصدی وضع شده است و خرده­ فروش همان 16 درصد است. برای فروش کالای خارجی به صورت خرده ­فروشی چه ظروف چینی و چه شیشه­ مالیات 22 درصد اعمال می­شود در حالی که برای عمده­ فروشی کالای چینی و بلور خارجی مالیات مشخصی وضع نشده. تنها ذکر شده که ادارات امور مالیاتی می­توانند جهت تعیین درآمد مشمول مالیات عمده ­فروشی محصولات خارجی با افزایش 30 درصد نسبت به ضریب عمده فروشی کالای داخلی مورد نظر اقدام نمایند.

بازار جهانی صادرات و واردات ظروف پذیرایی، بلور و چینی

ارزش صادرات ظروف شیشه­ ای رومیزی/آشپزخانه از کریستال سرب با کد تعرفه­ی 701341 در ادامه ­ی روند کاهشی سال­ های قبل، در سال 2020 به رقم 56.641 هزار دلار رسید که این میزان نسبت به سال 2018 بیش از 50 درصد کاهش داشته است. اصلی ­ترین صادر کنندگان ظروف شیشه­ای بلوری در دنیا به ترتیب فرانسه (با حدود 30 درصد از کل ارزش صادرات جهان)، چک و چین هستند. بریتانیا و ایالات متحده­ ی آمریکا بزرگترین وارد کنندگان ظروف شیشه­ در دنیا هستند و برزیل، فرانسه و ایتالیا جایگاه­ های بعدی را به خود اختصاص داده­اند. صادرات ظروف چینی و سرامیک رومیزی/آشپزخانه با کد تعرفه­ ی 691110 در سال 2020 ارزشی برابر با 6.908.940 هزار دلار داشت که چین با در اختیار داشتن حدود 80 درصد از این بازار رتبه­ی اول را دارد و پس از آن آلمان و فرانسه قرار دارند. در سال 2020 ایالات متحده­ی آمریکا، آلمان، عراق و امارت به ترتیب بیشترین واردات ظروف چینی و سرامیک را در جهان داشته­اند.

سهم ایران در صادرات ظروف بلور و چینی و پتانسیل­ های بالقوه

براساس آخرین آمارهای اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران، در سال 1399 میزان صادرات ایران از ظروف بلور با کد تعرفه­ی 70134111 برابر با 196.528 دلار بوده و اصلی­ترین مقاصد این تولیدات به ترتیب کشورهای پاکستان (30 درصد)، عمان (28 درصد)، عراق (19 درصد)، امارات و ازبکستان بوده­اند. بر همین اساس در این سال 9,300,170 دلار ظروف چینی و سرامیک با کد تعرفه­ی 691110 نیز صادر شده است. بزرگترین وارد کننده­ی ظروف چینی ایران کشور آذربایجان است که 35 درصد از کل صادرات این محصول را به خود اختصاص داده است. پس از آن کشور عراق با 18 درصد و روسیه، افغانستان، ارمنستان، ترکمنستان و ترکیه در جایگاه­های بعدی قرار گرفته­ اند. طبق آمارهای بانک جهانی از میزان صادرات و واردات در سال 2020، از میان کشورهای همسایه، کشور پاکستان به عنوان بزرگترین وارد کننده­ی ظروف شیشه­ای ایران در سال 1399، مبلغ 13,847 هزار دلار واردات ظروف چینی داشته که سهم ایران از این مبلغ مقدار ناچیز 5 هزار دلار بوده است و از 6.111 هزار دلار واردات ظروف چینی ازبکستان، تنها 21 هزار دلار متعلق به صادرات ظروف چینی از مبدأ ایران است.

چالش­ های پیش روی صادرات ظروف چینی و بلور ایران

نداشتن شناخت کافی از بازارهای هدف و به طبع آن ناتوانی از برآورده کردن استانداردهای کشورهای مقصد  از لحاظ کیفیت ساخت، عدم آشنایی با طراحی­های مدرن محصولات و شیوه­های بسته­بندی­ خلاقانه و همچنین مسائل مربوط به حمل و نقل جاده­ای ایمن از یک سو و تاثیر تحریم بر نظام بانکی و مشکلات بازگشت ارز صادرکنندگان، واردات مواد اولیه­ ی تولید ظروف چینی و هزینه­های بالای تولید ناشی از تورم موجود در کشور همگی چالش­های پیش روی افزایش تولید و در نتیجه رونق بازار عمده­فروشی و صادرات ظروف چینی و بلور ایران است.

جمع­ بندی

بر اساس آمارهای رسمی اصلی­ ترین وارد کنندگان ظروف چینی و بلور ایران کشورهای همسایه هستند و سایر کشورها سهم بسیار اندکی دارند، چیزی که با شناسایی و رفع حداکثری موانع موجود با کمک نیروهای آموزش­ دیده به­ ویژه در زمینه­ ی شناسایی بازارهای هدف مناسب، طراحی­ های نو مطابق با فرهنگ و سلایق مردم هر کشور، و دانش روز بسته ­بندی محصولات می­تواند روند افزایشی پیدا کند. از سوی دیگر در زمینه­ ی عمده­ فروشی این محصولات در داخل کشور گفته می­شود تولیدات داخلی به خوبی جوابگوی نیاز مصرف­کنندگان ایرانی و حتی بیشتر از آن است، ولی شاید مهم­ترین مسئله در این میان فرهنگ­سازی استفاده از کالاهای با کیفیت تولید داخل به جای اجناس خارجی (عمدتا واردات از چین و ترکیه) با کیفیت برابر و حتی کمتر، حمایت دولت از کسب و کارهای داخلی با هدف­مندسازی تعرفه­ ی واردات و مبارزه با قاچاق کالا باشد. مجموعه­ ی این عوامل در کنار هم موجب ارتقای جایگاه ظروف پذیرایی، چینی و بلور تولید ایران در سطح کشور و جهان خواهد شد.

مراجع

tccim.ir

mimt.gov.ir

irna.ir

trademap.org

oec.world